Inert gazlı söndürme sistemleri, hacim olarak büyük alanların yangından korunmasında en sık tercih edilen sistemlerden biridir. Toplamda dört farklı gaz içermesi ile bilinen inert gazlı söndürme sistemleri, doğal ortamlarda yer alan gazları kapsar. Bu sayede oksijeni azaltma özelliğine sahiptir. İnsan sağlığına etki etmemesi, bu sistemlerin tercih edilme nedenleri arasında yer alır. Bunun yanı sıra uygulanabilirliği ve maliyet koşulları da diğer tercih nedenleri olarak bilinir. Bir dakika içerisinde yangını boğan ve etkisiz hale getiren inert gazlı söndürme sisteminin küresel ısınmaya herhangi bir etkisi yoktur. Dolayısıyla ozon tabakasına da zarar vermez.
Inert Gazlı Söndürme Sistem Çeşitleri Nelerdir?
Argon gazlı yangın söndürme sistemleri, pek çok farklı seçeneğe sahiptir. Sunulan her bir çeşit, söndürme konsantrasyonlarının ve fiziksel özelliklerinin farklı olması ile bilinir. Bu aşamada mühendisler, inert gazlı söndürme sistemleri arasından uygulanacak yere göre en ideal olanı belirler ve buna göre en doğru tasarımı uygular. Tüm hesaplamalar ve tasarımlar, onaylı hidrolik hesap programları ile gerçekleştirilmelidir. Uygulama alanına göre alternatifler sağlanabildiğinden sistemin kullanılacağı yere göre seçimler yapılmalı ve sistemler doğru bir şekilde kurulmalıdır.
Inert gazlı söndürme sistem çeşitleri ise şu şekildedir:
IG - 01: %100 Argon
IG - 100: %100 Nitrojen
IG - 55: %50 Nitrojen + %50 Argon (Argonite)
IG - 541: %52 Nitrojen + %40 Argon + %8 Karbondioksit (Inergen)
Bu sistem çeşitlerinden hangisinin kullanılacağına alanında uzman, yetkin mühendisler yaptıkları hesaplamalar doğrultusunda karar verir.
Inert Gazlı Söndürme Sistem Tasarımı Nasıldır?
Inert gazlı söndürme sistem tasarımında yapılması gereken pek çok işlem vardır. Bu işlemlerden ilki tehlike sınıfının belirlenmesidir. Doğru tasarım konsantrasyonunun tasarımcı tarafından belirlenmesi ve ajan miktarı, tehlike sınıfının bilinmesine bağlıdır. TS EN 15004-7, 8, 9, 10 standartlarında üç farklı sınıf bulunur. Bunlar; B sınıfı, yüzey A sınıfı ve yüksek tehlike A sınıfı şeklindedir.
Tehlike sınıflarına ait minimum tasarım konsantrasyonu kullanılır. Daha sonra belli bir hacim için gerekli söndürücü gaz miktarının hesaplaması yapılır. Sonra dört farklı çeşit argon içerikli gazın bulunduğu sistem çeşitlerine ve tehlike sınıflarına göre minimum tasarım yüzdeleri belirlenir.
B sınıfında IG-01 için %51, IG-100 için %43.7, IG-55 için %47.5 ve IG-541 için %41.2 minimum tasarım vardır. Yüzey A sınıfında ise IG-01 için %41.9, IG-100 ve IG-55 için %40.3, IG-541 için ise %39.9’dur. Bir diğer tehlike sınıfı olan yüksek tehlike A sınıfında minimum tasarım yüzdeleri IG-01 için %48.4, IG-100 için %41.5, IG-55 için %45.1 ve IG-541 için de %39.9 şeklindedir.
Argon Gazlı Söndürme Sistemleri Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Argon ve nitrojen gazlarını temel alarak söndürücü olarak kullanan bu sistemler, oksijen konsantrasyonunu düşürür. Bu sayede de yangını durdurma prensibine sahiptir. Sistemde yer alan gaz karışımı veya inert gaz, oksijen konsantrasyonunu tutuşmanın gerçekleşemeyeceği bir seviyeye indirir. Bu sayede yangın durdurulur. Argon gazlı söndürme sistemleri kullanımında dikkat edilmesi gerekenler ise şu şekildedir:
Boru hattının sızdırmazlığı son derece önemlidir.
Boru hattı, mutlaka azot gazı yardımı ile belli basınç değerinde belli süre boyunca test edilmelidir.
Hidrolik hesap programında doğrulanmış projelere göre borulama yapılmalıdır.
Montajın yetkin mühendisler ve uzmanlar tarafından yapılması gereklidir. Herhangi bir bağlantı elemanının yanlış montajı gazın dağılımının olumsuz etkilenmesine neden olabilir.
Basınç sınıfına uygun şekilde boru ve fittings kullanılması gereklidir.
Oda mutlaka sızdırmaz olmalıdır.
Gaz miktarı mutlaka standartlar ölçüsünde hesaplanmalıdır.
Kablo ve boru geçiş noktalarında yer alan açıklıklar kapatılmalıdır.
Havalandırma kanallarına açılan menfezler ve açıklıklar kontrol edilmeli ve otomatik damperler yardımı ile kapatılmalıdır.
Sızdırmazlığın sağlanmaması sönen yangının yeniden tutuşmasına neden olabilir.
Gazın 10 dakika boyunca odada kalması önemli olduğundan Door-fan Oda Sızdırmazlık Testi uygulaması yapılmalıdır.
Yapılacak tüm bu işlemlerde uzmanların aktif rol oynaması ve yapılan işlemleri uzmanların onaylaması oldukça önemlidir.
Evenos’un yetkin personeli tarafından kurulumları ve bakımları gerçekleştirilen, düzenli müşteri bilgilendirmeleri ile problemsiz kullanım sağlayan inert gazlı söndürme sistemleri ile en yüksek seviyedeki güvenlikten siz de faydalanabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Inert Gazlı Söndürme Sistemleri Nasıl Çalışır?
Inert gazlı söndürme sistemleri veya diğer adı ile argon gazlı söndürme, tüm temel yangın sınıflarına hitap etmesi, güvenli ve temiz olması ile bilinir. Argon gazı, doğada doğal olarak bulunur. Dolayısıyla ozon tabakasını inceltici herhangi bir etkisi yoktur.
Çevreye zarar vermeyen inert gazlı söndürme sistemleri; doğal, yani kimyasal olmayan gazlar olduğu için atmosferde bir geri dönüşüm süreleri de yoktur. Bu sistemlerin yangını söndürmedeki temel prensibi, ortamdaki oksijen miktarını azaltmaktır. Söndürme konsantrasyonunu %15’in altına düşüren inert gazlı söndürme sistemleri, oksijen yetersizliği ile yanmayı sona erdirir. Hidrolik hesaplar el verdiği sürece inert gazlı söndürme sistemleri, bulunulan yerdeki çok sayıda odayı koruyabilir.
Inert Gazlı Söndürme Sistemleri Hangi Gazlardan Oluşur?
Inert gazlı söndürme sistemleri; argon, argonite, azot ve inergen gazlarından oluşur.
Inert Gazlı Söndürme Sistemlerini Kullanmanın Bir Sakıncası Var Mı?
Inert gazlı söndürme sistemleri özellikle hacim olarak büyük yerlerde tercih edilir ve temiz oluşu, uygulanabilirliği ve ekonomikliği ile bilinir. Dolayısıyla kullanımlarında dikkat edilmesi gerekenlere uyulduğu sürece herhangi bir sakıncası yoktur.