Yangın söndürme faaliyetlerinde en sık kullanılan, en etkili ajanlardan biri köpük konsantresidir. Farklı tiplerdeki yangınlara uygun çözümler sunan köpük konsantresi çeşitleri, laboratuvar ortamında kimyasal malzemeler ile hazırlanır ve köpüklü yangın söndürme sistemlerinde kullanılır. Köpük konsantrelerinin pek çok çeşidi bulunsa da sentetik köpük ve AFFF köpük en sık tercih edilenler arasındadır. Köpük konsantreleri, belli tür maddeler ve nedenlerle çıkan yangınları söndürme konusunda çok uzun yıllardır tercih edilir. Her bir köpük konsantresinin etki alanı birbirinden farklı olduğundan tercih yaparken ürünün hangi amaçla kullanılacağının belirlenmesi önemlidir.
Köpük Yangın Söndürücü Özellikleri Nelerdir?
Yangın söndürme köpüklerinin ilk kullanımı 1900’lü yıllara dayanır. Mekanik köpüklerin kullanımı ise bundan yaklaşık 30 yıl sonra gerçekleşmiştir. Yangın söndürme köpüğü; köpük, su ve hava olmak üzere üç bileşenden meydana gelir. Köpük çözeltisi, oranlanmış su ile köpük konsantresinin karıştırılmasıyla elde edilir. Çözelti, köpük yapıcı cihazlardan geçerek yangının havayla temasını kesen köpüğe dönüşür. Kaliteli köpük yangın söndürücülerin belirli özelliklere sahip olması gerekir. Bu özellikler yangın söndürmede en yüksek verimi alabilmeye yardımcı olur. Yangın söndürme köpüğü özellikleri ise genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
Yangın söndürme köpüğü, suyu bünyesinde tutabilmelidir.
Yüksek ısıya karşı üst düzey dayanıklılık gösterebilmelidir.
Yakıta karşı dayanıklılık göstermelidir.
Uygulama sırasında dağılmayan, stabil bir örtü halini alabilmelidir.
Zehirli ve parlayıcı buharları geçirmemeli, bu özellikte bir köpük battaniyesi oluşturabilmelidir.
Köpüğün yoğunluğu yakıtın yüzeyini kaplayacak kadar akıcı olmalıdır.
Köpük Yangını Nasıl Söndürür?
Yangın köpüğü, belli bir çalışma prensibine sahiptir. Kullanılan köpük çeşitlerine göre değişkenlik gösterebilse de temelde çalışma prensipleri birbirinin hemen hemen aynıdır. Yangın söndürme köpüğü temel çalışma prensibi ve yangını söndürme aşamaları şu şekildedir:
Yangın köpüğü, deliksiz ve sıvı bir köpük tabakası oluşturur. Bu aşamada köpük, sudan farklı bir yapıya sahiptir. Köpüğün yoğunluğu, yanan sıvının yoğunluğundan düşüktür. Böylece yüzme özelliği gösterir ve havayla teması kesen battaniye benzeri tabakayı meydana getirir.
Oluşan köpük battaniyesi havanın, yani yangının şiddetinin artmasına neden olan oksijenin yanan sıvıya ulaşmasının önüne geçer. Diğer bir ifadeyle köpük, yangını boğar.
Yangını tabaka ile bastırmak, gaz sızıntısının önüne geçmeye de yardımcı olur. Tam tersi bir durumda ise gazlar atmosfer ile temas edince yeniden oksijenlenmenin meydana gelmesi ile yangın yeniden alevlenebilir.
Yangın söndürme köpüğünün içerisindeki su oranının yüksek olması ile yakıt yüzeyinin ve çevredeki metallerin ısı düzeyi hızla düşer. Bu sayede yangın, daha rahat kontrol altına alınabilir bir seviyeye gelir.
Bazı köpük tiplerinin içerisinde film yapıcı malzeme bulunur. Bu malzeme, tutuşma zincirini kırarak tutuşma tehlikelerini engeller. Bu çalışma prensibi ile yangın söndürme köpükleri, yangınların kontrol altına alınmasını sağlar.
Yangın Söndürmede Kullanılan Köpük Çeşitleri Nelerdir?
Yangın söndürme köpük çeşitleri, genleşme oranlarına göre üçe ayrılır. Az genleşmeli köpükler 20, orta genleşmeli köpükler 200, yüksek genleşmeli köpükler ise 800 kata kadar genleşebilir. Genleşme kapasitesinin yanı sıra köpük çeşitleri performanslarına ve bileşenlerine göre farklı seçeneklere sahiptir. Genel olarak yangın söndürme köpük konsantreleri, yedi temel sınıfa ayrılabilir. Yangın söndürmede kullanılan köpük çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
Protein Köpük Konsantresi: Protein köpük konsantresi, hidrokarbon yangınlara karşı tercih edilir. Isıya karşı dayanıklılığı, tekrar alev almasının geç sürmesi ve yüksek kararlılığı ile öne çıkar.
Fluoroprotein Köpük Konsantresi: Protein köpük konsantresine yüzey aktif ajanları eklendiğinde fluoroprotein köpük konsantresi ortaya çıkar. Protein köpük konsantresinden farkı, daha hızlı akış sağlaması ve bastırma kuvvetidir.
FFFP Köpük Konsantresi: Çok yanıcı ve parlayıcı hidrokarbonların yüzeylerinde FFFP, etkili film yapar.
AFFF Köpük Konsantresi: AFFF köpük konsantresi, en geniş kullanım alanına sahip köpük çeşitlerinden biridir. A sınıfı yangınlara karşı kullanılabilir.
Sentetik Köpük Konsantreleri: İyi akışkanlığa ve yüksek bastırma kabiliyetine sahip sentetik köpük konsantreleri, en sık kullanılan köpük çeşitlerinden biridir. Geniş alanlar için yüksek koruma sağlar. Bu çeşitlerin yanı sıra köpük konsantrelerinin standart tip ve AR tip gibi çeşitleri de vardır.
Uluslararası standartlara göre hazırlanan Evenos köpük konsantresi çeşitleri ile mekanın ihtiyacına uygun tasarlanan yangın söndürme sistemlerine sahip olabilir, profesyonel periyodik bakımlarla güvenliği ve performansı en üst seviyede tutabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
AFFF Köpük Nedir?
Yangın söndürme köpük konsantresi çeşitleri arasında en sık kullanılanlardan biri AFFF tipi köpük konsantresidir. Bu köpük konsantresi, fluorokimyasal surfaktan, sulu film yapıcı köpükler ve sentetik köpük yapıcıların bir araya getirilmesi ile üretilir. Tatlı su ve deniz suyu ile kullanıma uygun olan AFFF tipi köpük, hidrokarbon yakıtların yüzeylerinde çok hızlı bir biçimde yayılır ve yangının söndürülmesini hızlandırır. Yanıcı buharları geçirmeyen bir örtü oluşturması ve soğutma yapması artı özelliklerindendir.
Sentetik Köpük Nedir?
Sentetik köpük konsantresi, stabilizatörlerin ve sentetik bazlı köpük yapıcıların kombine edilmesi ile üretilir. Orta ve yüksek genleşmeli kullanılabilen sentetik köpük, akışkanlığının ve bastırma kabiliyetinin iyi olması ile bilinir. Akaryakıt yangınlarında drenaj zamanının kısa olması, yakıt yüzeyini kaplama süresinin uzun olması gibi nedenlerden ötürü çok sık tercih edilmez. Sentetik köpük, geniş alanlarda maksimum düzeyde koruma sağlar.
Sentetik Yangın Söndürme Köpüğü Nasıl Yapılır?
Sentetik yangın söndürme köpüğü, stabilizatörlerin ve sentetik bazlı köpük yapıcıların kombinasyonu sonucu üretilir.
Yangın Söndürme Köpük Çeşitleri Nelerdir?
Yangın söndürme köpük çeşitleri, protein köpük, fluoroprotein köpük, FFFP, AFFF, sentetik köpük konsantresi, AR tipi köpük gibi çeşitlere sahiptir ve her biri farklı özellikleri sayesinde farklı kullanım alanlarına hitap eder.